Ô nhiễm kéo dài....?
Người dân sống gần mỏ đá núi Nứa (ấp Phú Mỹ, xã Xuân Lập, thị xã Long Khánh, tỉnh Đồng Nai) đang sống khổ sở vì môi trường ô nhiễm trầm trọng; nhiều người phải bỏ xứ ra đi, những người ở lại chịu cảnh bệnh tật cực khổ... Trong khi đó, doanh nghiệp khai thác mỏ lại khắc phục hậu quả nửa vời.
Được biết, tháng 10.2016, Công ty than Đông Bắc đã nhượng lại cho Công ty TNHH xuất nhập khẩu và thương mại Phú Minh Châu (gọi tắt là Công ty Phú Minh Châu) tiếp tục khai thác mỏ đá núi Nứa.
Theo người dân, từ khi Công ty Phú Minh Châu tiếp quản sản xuất thì tình trạng khói bụi ô nhiễm và tiếng ồn ngày càng nghiêm trọng hơn. Ông Phan Minh Hoàng (58 tuổi, ấp Phú Mỹ), mỗi ngày có hai cái máy nghiền đá chạy tới 10 giờ đêm gây bụi mù mịt và tiếng ồn khiến người dân ngủ không được. Sau khi nhượng lại cho Công ty Phú Minh Châu, công ty này liền lắp đặt thêm 3 máy nghiền với công suất lớn gấp nhiều lần.
Trên con đường vào vào mỏ đá núi Nứa, hàng trăm chiếc xe ben, xe tải trọng lớn hoạt động liên tục, tạo nên khói bụi mù mịt hai bên đường. Những cánh rừng cao su nhiều năm tuổi cũng không còn xanh ngút ngàn mà bụi phủ màu xám đục.
Hàng chục hộ dân sống sát bên mỏ đá kêu cứu bởi khói, bụi, tiếng ồn, gây ô nhiễm môi trường, bệnh tật phát sinh từ mỏ đá núi Nứa suốt nhiều năm qua, nhưng vẫn chưa được giải quyết.
Qua khảo sát thực tế của chúng tôi tại khu vực này cho thấy, có rất nhiều hộ đồng bào DTTS ở ấp Phú Mỹ trước đây dựa vào sản xuất nông nghiệp, trồng cây ăn trái như: bơ, tiêu, điều, sầu riêng… nay đang bị “mắc kẹt” ở giữa trung tâm mỏ đá. Họ phải gánh chịu hậu quả của ô nhiễm bụi, cây trái chết đứng không còn gì để thu hoạch. Còn tiếng ồn từ nổ mìn, khai thác đá suốt đêm ngày, làm cho nhiều người phải bỏ nhà, bỏ vườn đi nơi khác mà không được đền bù.
Bà Đoàn Thị Thu, nhà gần mỏ đá thở dài than vãn, người dân ở ấp rất khổ sở, nhiều người bị viêm mũi, viêm đường hô hấp do hít phải khói bụi; rồi tiếng ồn từ nổ mìn, các máy xay đá hoạt động ngày đêm khiến cho chúng tôi đau đầu, nhiều lúc còn hoảng loạn tinh thần
"Chúng tôi nhiều lần khiếu nại lên Công ty Phú Minh Châu (Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Thương mại Phú Minh Châu - Pv), lên chính quyền xã, tỉnh, nhưng sự việc đâu vẫn hoàn đấy. Chúng tôi đề nghị các cơ quan chức năng có giải pháp giải quyết dứt điểm tình trạng này”, bà Thu kiến nghị.
Ông Sầu, dân tộc Sán Dìu, di cư từ Bắc vào sinh sống ở mỏ đá núi Nứa mấy chục năm qua, nay đang lâm bệnh nặng. Ông Sầu cho biết: Ở bên mỏ đá, khói bụi, ô nhiễm kéo dài, không được hỗ trợ di dời đi nơi khác nên ông đành phải chịu, nay phát hiện bị bệnh viêm phổi nặng và nhiều bệnh khác, không biết có phải nguyên nhân từ hít phải bụi độc hại này không.
"Gần nhà tôi, nhiều máy nghiền đá chạy liên tục từ sáng đến đêm, nên gây bụi mù mịt phủ kín bàn ghế, vật dụng gia đình, cộng với tiếng ồn khiến người dân không thể nào chịu được”, ông Sầu thông tin
Nhiều sai phạm....?
Bức xúc trước chuyện công ty khai thác đá được cấp phép với dàn xe trọng tải lớn hoạt động ngày đêm, người dân lập tạm "chốt" chặn xe qua lại để phản đối.
Nhiều người dân mang theo vòi nước, chổi ra đường vừa tưới nước vừa quét dọn ngăn bụi bay vào nhà. Phía ngoài chốt, các xe tải không thể vào trong các mỏ vận chuyển đá đến công trình xây dựng.
Dẫn chúng tôi vào căn nhà khóa kín cửa, ông Nguyễn Đình Thắng (64 tuổi, ngụ xã Tân Lập) cho biết những ngày nắng nóng xe tải chở đá rầm rầm qua con đường phía trước nhà ông làm bụi bay vào trong. Đồ đạc, quần áo để ngoài trời chỉ vài chục phút đã phủ một lớp bụi dày.
Để hạn chế bụi bay vào nhà, gia đình ông Thắng căng tấm vải che chắn và tưới nước thường xuyên, song cũng chẳng ngăn được bụi bám kín các vật dụng. "Khổ sở nhất là mỗi lần đến giờ ăn cơm cũng phải đóng kín cửa, bật đèn, chứ xe tải chạy qua cuốn bụi mù mịt vào nhà", ông Thắng bức xúc.
Ngoài vi phạm các quy định về cải tạo phục hồi môi trường thì đơn vị này còn khai thác đá, sử dụng vật liệu nổ gây ảnh hưởng xấu đến đời sống, sản xuất khiến người dân ngày đêm lo lắng.
Trong các kết luận thanh tra, kiểm tra của các cấp có thẩm quyền, điều người dân mong chờ nhất là việc đánh giá tác động tiêu cực từ hoạt động khai thác đá có nhiều sai phạm, gây ảnh hưởng tính mạng, tài sản của người dân nhưng chưa có biện pháp khắc phục. Trong khi các quyết định xử phạt thiếu tính răn đe, doanh nghiệp lại tiếp tục vi phạm.
Để khắc phục thực trạng này, thiết nghĩ UBND tỉnh Đồng Nai cần quyết liệt hơn, nếu doanh nghiệp để xảy ra nhiều sai phạm có thể thu hồi giấy phép kinh doanh và yêu cầu doanh nghiệp ngừng hoạt động khai thác đá tại mỏ đá Núi Nứa. Yêu cầu doanh nghiệp có chính sách hỗ trợ và giải quyết hậu quả, bồi thường thiệt hại cho người dân bị ảnh hưởng, đồng thời trả lại mặt bằng bảo đảm yêu cầu sản xuất nông nghiệp.
Lê Hoàng – Mạnh Hùng
