Các lãnh đạo Quỹ tiền tệ quốc tế IMF nhấn mạnh nguy cơ lớn đối với hệ thống tài chính, tính toàn vẹn, khả năng bảo vệ người dùng, cũng như các khoản nợ tài chính khác khi sử dụng đồng Bitcoin.
Trong cuộc họp mới nhất, IMF đã thúc giục Chính phủ El Salvador thu hẹp phạm vi của Bitcoin, bằng cách loại bỏ vị thế hợp pháp của đồng tiền số này. Được biết, vào tháng 9/2021, quốc gia Trung Mỹ trở thành nước đầu tiên trên thế giới công nhận Bitcoin là đồng tiền pháp định, song song với USD. Và Tổng thống Salvador, Nayib Bukele đã trở thành con cưng của các nhà quảng bá tiền điện tử và kể từ đó đã nói về việc xây dựng một thành phố Bitcoin, và phát hành trái phiếu được hỗ trợ bằng Bitcoin, điều này khiến một số giám đốc IMF bày tỏ lo ngại.
IMF khuyến cáo mạnh mẽ rằng, El Salvador nên từ bỏ việc sử dụng tiền điện tử Bitcoin làm phương tiện thanh toán hợp pháp do rủi ro đối với sự ổn định tài chính và bảo vệ người tiêu dùng ở quốc gia Trung Mỹ. Ảnh: @AFP.
Tổng thống Salvador, Nayib Bukele đã đánh cược sự nghiệp chính trị với việc thử nghiệm Bitcoin ở trong nước. Anh ấy cũng đã quảng bá Bitcoin như một cách để người dân tiết kiệm tiền phí hoa hồng chuyển tiền và mở rộng quyền truy cập vào hệ thống tài chính.
El Salvador đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận bitcoin dưới dạng đấu thầu hợp pháp vào tháng 9/2021, yêu cầu tất cả các doanh nghiệp phải chấp nhận tiền kỹ thuật số như một hình thức thanh toán. Biện pháp này đã được cộng đồng các nhà giao dịch và khai thác tiền điện tử trên toàn cầu cổ vũ, nhưng các nhà kinh tế lưu ý rằng, Tổng thống Nayib Bukele đã không giải quyết mối lo ngại về khả năng gián đoạn, thậm chí là rủi ro cao mà tài sản tiền điện tử dễ bay hơi có thể gây ra trong nền kinh tế 26 tỷ đô la.
Ngày 21/1/2022, Tổng thống Bukele tuyên bố trên Twitter đã bỏ thêm 15 triệu USD "bắt đáy" khi đồng tiền số giảm giá mạnh. Hiện Bitcoin đã giảm 50% so với đỉnh kỷ lục hồi tháng 11/2021. IMF đã bày tỏ lo ngại về việc Bukele bày tỏ quan tâm đến việc phát hành trái phiếu được hỗ trợ bởi Bitcoin, kế hoạch mà Tổng thống Salvador đưa ra nhằm huy động 1 tỷ USD thông qua hợp tác với Blockstream, một công ty cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.
Cũng trong thời gian gần đây, nhiều người dân Salvador đã thông báo việc bị đánh cắp danh tính, khi hacker sử dụng số thẻ định danh của họ để mở tài khoản ví điện tử nhằm chiếm đoạt số Bitcoin trị giá 30 USD mà chính phủ "tặng" cho mỗi tài khoản mới.
IMF đã lên tiếng quan ngại về thử nghiệm Bitcoin của Salvador trong nhiều tháng qua. Vào ngày 25/1/2022, IMF thẳng thắn bày tỏ lo ngại về sự biến động mạnh của đồng tiền số này có thể dẫn đến những rủi ro đáng kể cho người dùng, và Bitcoin không nên được sử dụng như một đồng tiền chính thức.
Trong một tuyên bố sau cuộc họp, IMF đã trích dẫn "những rủi ro lớn liên quan đến việc sử dụng Bitcoin đối với sự ổn định tài chính, tính toàn vẹn tài chính và bảo vệ người tiêu dùng, cũng như các khoản nợ tiềm tàng liên quan đến tài chính".
Hiện tại, có khoảng 70% người dân Salvador không có quyền truy cập vào hệ thống ngân hàng truyền thống. Nhiều người ở đất nước có khoảng sáu triệu người này phụ thuộc vào tiền gửi về từ những người thân ở Mỹ để trang trải các chi phí cơ bản.
El Salvador là quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa Bitcoin trở thành một hình thức đấu thầu hợp pháp bổ sung vào tháng 9 năm ngoái. El Salvador đã sử dụng đồng đô la Mỹ để đấu thầu hợp pháp kể từ năm 2001, khiến chính sách tiền tệ của nước này phụ thuộc vào Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Ảnh: @AFP.
Việc Bukele áp dụng Bitcoin đã vấp phải sự phản đối rộng rãi khi những người Salvador phàn nàn rằng, nó sẽ mang lại lợi ích cho các nhà đầu tư chứ không phải những người dân ở đất nước, nơi gần một nửa dân số không có truy cập Internet.
IMF từ lâu cũng đã cảnh báo không nên sử dụng các tài sản tiền điện tử có tính đầu cơ cao làm tiền tệ quốc gia, chủ yếu vì các mã thông báo do tư nhân phát hành qua mặt các cơ quan chức năng và các ngân hàng trung ương có nhiệm vụ duy trì sự ổn định kinh tế và tiền tệ quốc gia.
Ngay từ đầu, đã có những lo ngại rằng một loại tiền kỹ thuật số được tạo ra ngoài tầm kiểm soát của các chính phủ sẽ thu hút hoạt động tội phạm. trong khi đó, Bukele lại khuyến khích việc áp dụng như một cách để hàng nghìn người Salvador tránh phí chuyển tiền khi người thân sống ở nước ngoài gửi tiền về nước.
Quỹ IMF ủng hộ mục tiêu "thúc đẩy bao gồm tài chính" có thể được nâng cao bằng cách sử dụng ví điện tử "Chivo" của đất nước này, nhưng đã cảnh báo về mức độ biến động cao trong tỷ giá hối đoái của tiền điện tử.
Các chuyên gia quốc tế nhận định, chính vì những bất đồng xung quanh chính sách đối với đồng tiền số sẽ khiến quốc gia Trung Mỹ càng gặp khó khăn trong việc đạt thỏa thuận khoản vay trị giá 1,3 tỷ USD từ IMF. Quỹ Tiền tệ quốc tế dự báo, với các chính sách hiện hành, nợ công của El Salvador sẽ tăng lên 96% GDP vào năm 2026, đưa đất nước vào "con đường không bền vững".
Văn phòng của Bukele cho biết, họ chưa có bình luận ngay lập tức về tuyên bố của IMF, nhưng trong những ngày gần đây, Bukele đã bác bỏ khuyến nghị của IMF về Bitcoin. Quan hệ của El Salvador với Mỹ, nước đóng góp lớn nhất cho IMF cũng trở nên xấu đi dưới thời Bukele. Đặc phái viên tạm thời của Washington đã rời khỏi đất nước vì bà nói rằng chính phủ Salvador "không quan tâm" đến việc cải thiện mối quan hệ.
Huỳnh Dũng
