Sacombank cho 9 khách hàng vay đến 48% vốn tự có
Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra các thiếu sót, vi phạm khi kiểm tra chất lượng một số hồ sơ cấp tín dụng tại nhiều ngân hàng, trong đó có NCB, Sacombank, Techcombank, BacABank.
Các vấn đề được phát hiện trong quy trình cấp tín dụng, chuyển nhóm nợ chưa đúng thời điểm, giải ngân khi dự án chưa đầy đủ pháp lý, số liệu báo cáo tài chính sai lệch, không kiểm soát được việc dùng vốn…
Đáng lưu ý, cơ quan thanh tra phát hiện có việc tập trung tín dụng cho 1 khách hàng, 1 dự án thông qua cho vay các khách hàng độc lập để tránh vi phạm quy định của Luật các tổ chức tín dụng.
Cụ thể, Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra hồ sơ cấp tín dụng 16 khách hàng của Sacombank với tổng dư nợ đến tháng 8-2018 là 15.218 tỉ đồng.
Trong đó, Sacombank đã cho vay với 9 khách hàng gồm Công ty CP Him Lam Thủ Đô, Công ty CP đầu tư Hồng Bàng, Công ty CP ĐTXD Bảo Lộc, Công ty CP đầu tư TMDV Nam Thắng, Công ty CP TMXD Công Phúc, Công ty CP hạ tầng Bảo Tín, Công ty CP ĐTXD Việt Phú Mỹ, Công ty CP QLĐTXD Việt Hà, Công ty CP XDTMDVDL Hiệp với dư nợ tính đến cuối tháng 8-2018 là 9.262 tỉ đồng - chiếm 48,52% vốn tự có của Sacombank.
Theo cơ quan thanh tra, mục đích vay của 9 khách hàng nêu trên để nhận chuyển nhượng và đầu tư cùng 1 dự án.
Các khách hàng này không có mối quan hệ liên quan theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng, không trực tiếp thực hiện dự án mà vay để chuyển bên thứ 3 thông qua hình thức ký hợp đồng nguyên tắc chuyển nhượng các phân khu thuộc dự án.
Trong khi đó, việc thẩm định năng lực tài chính để thực hiện dự án chỉ dừng lại ở 9 khách hàng vay vốn, không thẩm định với đơn vị thực hiện dự án, tiềm ẩn rủi ro. Đến thời điểm thanh tra, dự án đang gặp nhiều khó khăn về pháp lý đất đai.
Nhiều thiếu sót, vi phạm đã được cơ quan thanh tra chỉ ra như: "Một số khách hàng cung cấp số liệu sai lệch giữa số liệu gửi Sacombank và cơ quan thuế. Sacombank cũng chưa kiểm soát chặt chẽ việc một số khách hàng cùng vay vốn tại ngân hàng này và ngân hàng khác để giải ngân cho hợp đồng chuyển nhượng phân khu thuộc dự án khu đô thị Sài Gòn Bình An của Công ty SDI", thông báo kết luận nêu rõ.
Rủi ro về tài sản đảm bảo dùng thế chấp chung cho khoản vay của 9 khách hàng là toàn bộ các quyền tài sản/lợi ích từ dự án khu đô thị Sài Gòn Bình An trong điều kiện dự án chưa có đầy đủ các hồ sơ pháp lý về quyền sở hữu dự án.
BacABank cho loạt công ty "họ" TH vay dù chưa đáp ứng điều kiện
Còn kiểm tra một số hồ sơ cấp tín dụng tại BacABank, Thanh tra Chính phủ phát hiện một số vi phạm, khuyết điểm khi ngân hàng này cho loạt khách hàng "họ TH" vay: Công ty CP Chuỗi thực phẩm TH, Công ty CP Thực phẩm sữa TH, Công ty CP Sữa TH, Công ty CP Phát triển nguyên liệu vùng đông bắc Nghệ An, Công ty CP Dược liệu TH...
Trong đó, các vấn đề được chỉ ra như ngân hàng thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách hàng chưa đáp ứng điều kiện về khả năng tài chính để trả nợ và phương án dùng vốn khả thi; không có tài sản đảm bảo trong khi tài chính khách hàng khó khăn; chậm trả nợ lãi nhưng không chuyển nợ quá hạn; cho vay dù khách hàng không đủ cơ sở đảm bảo khả năng trả nợ, xác định kỳ hạn trả nợ của khoản vay không phù hợp, giải ngân dù dự án chưa đầy đủ hồ sơ pháp lý...
Tương tự, khi kiểm tra 19 hồ sơ cấp tín dụng với tổng dư nợ cuối tháng 8-2018 là 34.199 tỉ đồng (chiếm 20% tổng dư nợ) tại Techcombank, cơ quan thanh tra cũng phát hiện nhiều vấn đề.
Cụ thể theo thông báo kết luận, ngân hàng này cho vay, mua trái phiếu DN với 7 khách hàng, dư nợ 20.099 tỉ đồng (Công ty CP Đại Thành Invest Hà Nội và Công ty CP Hà Thành Invest Hà Nội; Công ty CP Trường An Invest Hà Nội và Công ty CP Việt Hùng Invest Hà Nội; Công ty CP Hùng Thịnh Invest Hà Nội; Công ty TNHH KDI-1 và mua lại khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiêp của Công ty phát triển bất động sản DPV từ VietinBank), khách hàng góp vốn vào các công ty con để mua lại phần vốn góp của các cổ đông công ty sở hữu dự án thuộc Vinhomes Ba Son - Golden River, bản chất là vay vốn thành lập DN để mua lại một phần dự án.
Kiểm tra hồ sơ nêu trên cho thấy Techcombank thẩm định chưa đầy đủ, chưa chính xác, giải ngân khi chưa hoàn tất điều kiện chuyển nhượng, tiếp tục giải ngân dù thỏa thuận nguyên tắc đã hết hiệu lực, tiến độ không đảm bảo nhưng chưa đánh giá lại phương án vay…
NCB thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách chưa đủ điều kiện vay vốn
Thanh tra Chính phủ cũng kiểm tra 6 hồ sơ cấp tín dụng của NCB tại Công ty CP Gami Hội An, Công ty CP Tuần Châu Hà Nội, Công ty TNHH Biofeeds, Công ty CP T&H Hạ Long, Công ty CP tư vấn ứng dụng và chuyển giao khoa học, công nghệ C&C, Công ty CP du lịch sinh thái Biển Bắc.
Theo đó, NCB đã thẩm định, phê duyệt cho vay khi khách hàng chưa đủ điều kiện vay vốn (thẩm định nguồn trả nợ không có cơ sở, không chứng minh được nguồn vốn tự có đầu tư dự án, dự án chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư...).
Tài sản đảm bảo chưa được đăng ký giao dịch đảm bảo, chưa thực hiện thẩm định lại định kỳ, tài sản đảm bảo là cổ phiếu nhưng không có cơ sở định giá giá trị; giải ngân theo tiến độ thực hiện dự án nhưng không có hồ sơ chứng minh việc thực hiện dự án...
Kiểm tra sau cho vay của NCB chưa đánh giá đầy đủ tình hình tài chính của khách hàng, tiến độ thực hiện dự án...
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến tháng 10-2021, có 3/4 khách hàng đã tất toán, riêng Công ty cổ phần Tuần Châu Hà Nội vẫn dư nợ 321 tỉ đồng, nợ nhóm 1.
Đây là chủ đầu tư dự án Tuần Châu Hà Nội của "chúa đảo" Đào Hồng Tuyển với hơn hai thập niên chậm tiến độ.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước xử lý theo thẩm quyền đối với các khuyết điểm, vi phạm trong việc cấp tín dụng của các ngân hàng nêu trên.
