Dự án Cụm công nghiệp Nhựt Chánh II hình thành từ năm 2006, trước khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế quản lý cụm công nghiệp. Công ty Cổ phần Liên Minh nhận chuyển nhượng từ Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Long An để đầu tư hạ tầng kỹ thuật phát triển công nghiệp. Đến năm 2009, doanh nghiệp này được cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu với tổng diện tích hơn 106ha, tổng vốn đầu tư hơn 492 tỉ đồng; tiến độ từ tháng 5/2009 – 6/2011 phải hoàn tất các thủ tục, đầu tư xây dựng để đưa dự án vào hoạt động.
Thế nhưng, trong quá trình thực hiện, dự án gặp nhiều vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý, đất đai, công tác giải phóng mặt bằng,…nên đến nay vẫn chưa thể tiến hành đầu tư xây dựng để đi vào hoạt động.
Kết luận Thanh tra chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án cụm Công nghiệp Nhựt Chánh II
Theo kết luận thanh tra, dự án Cụm Công nghiệp Nhựt Chánh II chưa có quyết định thành lập cụm do chưa được xử lý chuyển đổi theo quy định của Quy chế quản lý cụm công nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 105 ngày 19/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ, chưa hoàn thành xử lý theo quy định tại Nghị định số 68 ngày 25/5/2017 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp. Điều này cho thấy, trách nhiệm quản lý nhà nước trong thời gian qua còn hạn chế, cụ thể là thuộc về Sở Công Thương, UBND huyện Bến Lức, các sở, ngành khác với vai trò phối hợp.
Bên cạnh đó, căn cứ tiến độ thực hiện dự án theo Giấy chứng nhận đầu tư thì từ tháng 5/2009 đến tháng 8/2009 phải bồi thường xong và thực hiện thủ tục giao đất, triển khai xây dựng hạ tầng. Nhưng đến nay, công tác giải phóng mặt bằng và giao đất chưa hoàn thành, diện tích hơn 23.000m2 chưa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, phần diện tích còn lại là 28.787m2 chưa bồi thường xong đang tiếp tục thực hiện.
Từ tháng 12/2006 đến 13/01/2009, Công ty CP Liên Minh đã nộp đầy đủ số tiền hơn 169 tỉ đồng theo hợp đồng và từ năm 2010, công ty đã có nhiều văn bản kiến nghị Trung tâm Phát triển quỹ đất giao mặt bằng đất sạch cho công ty để triển khai dự án, tuy nhiên, đến nay, công tác giải phóng mặt bằng và giao đất chưa hoàn thành. Từ đó, cho thấy trách nhiệm này thuộc về Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh, UBND huyện Bến Lức.
Bất chấp lệnh của UBND tỉnh, doanh nghiệp bơm cát gây thiệt hại tài sản của người dân tại cụm Công nghiệp Nhựt Chánh II
Ngoài ra, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất tỉnh cập nhật biến động góp vốn bằng quyền sử dụng đất giữa Công ty CP Liên Minh với các đối tác năm 2011. Trong khi Quyết định số 105/2009/QĐ-TTg ngày 19/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế quản lý cụm công nghiệp không có quy định quyên góp vốn của đơn vị kinh doanh hạ tầng. Việc này cho thấy trách nhiệm này thuộc về Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất tỉnh .
Về mặt pháp lý, dự án Cụm Công nghiệp Nhựt Chánh II chưa có quyết định thành lập cụm công nghiệp, vì vậy không thể thực hiện trình tự thủ tục triển khai theo quy định pháp luật. Căn cứ tiến độ theo Giấy chứng nhận đầu tư do UBND tỉnh Long An cấp thì dự án không thể bảo đảm tiến độ, bởi vì đến nay giải phóng mặt bằng chưa hoàn thành. Mặt khác, dự án chưa có tính pháp lý thì sẽ không thể thực hiện trình tự thủ tục triển khai theo quy định pháp luật. Như vậy, trách nhiệm này thuộc về Sở Công Thương, UBND huyện Bến Lức, các sở, ngành khác với vai trò phối hợp.
Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, do đã thực hiện mua nền bố trí tái định cư cho dự án ở các khu dân cư khác nên phần diện tích 144,269m2 mà UBND tỉnh đã Quyết định giao đất cho Công ty Cổ phần Liên Minh tại xã Nhựt Chánh, huyện Bến Lức (đợt 1) không còn bố trí tái định cư cho Dự án Cụm Công nghiệp Nhựt Chánh II. Thế nhưng, các sở, ngành chức năng UBND huyện Bến Lức chưa kịp thời đề xuất hướng giải quyết khả thi. Phần diện tích này chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định. Qua đó, cho thấy trách nhiệm này thuộc Sở Xây dựng, UBND huyện Bến Lức, Sở Tài nguyên và Môi trường.
Từ những hạn chế, tồn tại chỉ ra như trên, để dự án sớm triển khai đi vào hoạt động, UBND tỉnh sẽ có ý kiến đề nghị tòa án sớm giải quyết dứt điểm vụ án tranh chấp giữa các đối tác và Công ty Liên Minh. Sau đó, thực hiện ban hành quyết định thành lập Cụm công nghiệp Nhựt Chánh II theo quy định; chỉ đạo các đơn vị liên quan hỗ trợ, hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện các thủ tục tiếp theo.
Trên cơ sở các hạn chế nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh Long An chỉ đạo các sở, ngành, địa phương thực hiện kiểm điểm trách nhiệm tùy theo mức độ vi phạm xử lý theo quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân có liên quan dẫn đến nhiều vướng mắc, chậm trễ của dự án. Các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thành giải phóng mặt bằng và giao đất sạch cho nhà đầu tư, chậm nhất vào quí I/2021; tham mưu UBND thực hiện các thủ tục giao đất, cấp quyết định thành lập cụm công nghiệp;…
Đối với chủ đầu tư dự án cần chủ động thực hiện các thủ tục, giấy tờ, bảo đảm tính pháp lý của dự án; giải quyết dứt điểm việc tranh chấp với các đối tác để không làm ảnh hưởng đến việc triển khai tự án; sau khi hoàn thành các thủ tục, tích cực triển khai đúng tiến độ, sớm đưa dự án vào hoạt động
