Mặc dù chính quyền địa phương cũng đã hồi âm cơ quan báo chí, xong, một số nội dung được báo chí và người dân quan tâm thì vẫn chưa được làm rõ như: Lý do cần thiết phải điều chỉnh ranh giới thu hồi đất tại dự án Khu dân cư tổ dân phố 3? Việc lấy ý kiến của người dân tại Bon U2 và U3 vào báo cáo điều chỉnh cục bộ quy hoạch quy chi tiết xây dựng 1/500 dự án có được tiến hành đúng quy định của pháp luật?. Đây là hai vấn đề chính gây bức xúc đối với người dân địa phương. Thế nhưng, cho đến nay, vẫn chưa nhận được sự giải thích thỏa đáng từ phía cơ quan chức năng và nhất là chủ đầu tư của dự án này là Công ty Cổ phần Bất động sản HANO-VID (sau đây ghi là Công ty Hano-Vid) thuộc tập đoàn TNG.
Vì sao phải điều chỉnh ranh giới thu hồi đất?
Theo Quyết định chấp thuận đầu tư dự án “Khu dân cư tổ dân phố 3, thị trấn Ea Tling” huyện Cư Jút” tại văn bản 1062 QĐ/UBND do UBND tỉnh Đắk Nông ban hành ngày 23/07/2020 và Thông báo thu hồi đất số 14; Kế hoạch thu hồi đất số 42 ban hành ngày 17/03/2020; Quyết định 990/QĐ-UBND ban hành ngày 7/4/2021 “về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án” thì Dự án “Khu dân cư tổ dân phố 3” chỉ có địa điểm thu hồi đất là tại tổ dân phố 3 và có diện tích chiếm đất tương ứng là 11,65 ha (và 9,1ha theo Quyết định 990/QĐ-UBND).
Nhưng bằng các văn bản: Thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND và Kế hoạch thu hồi đất số 67/KH-UBND ban hành ngày 20/05/2020 cho thấy UBND Cư Jút đã đưa thêm diện tích đất tại các Bon U2 và U3 vào diện tích đất thu hồi. Song điều khó hiểu là tổng diện tích chiếm đất của dự án sau cùng vẫn không tăng thêm mà vẫn chỉ là 11,65 ha.
Dư luận nghi ngờ “Phải chăng dự án này được điều chỉnh ranh giới thu hồi đất bằng cách bớt phần đất tại tổ dân phố 3 và mở rộng thêm sang Bon U2 và U3?” Bà Nguyễn Thị Phượng, Bon U2, thị trấn Ea T’ling huyện Cư Jút, Đắk Nông bày tỏ quan điểm.
Trong văn bản phúc đáp gửi THTT về sự việc này, UBND huyện Cư Jút cho biết Nhà đầu tư đã đề nghị điều chỉnh quy hoạch cục bộ và việc điều chỉnh này là cần thiết. "Ngoài việc điều chỉnh giảm diện tích của dự án và đầu tư thêm hạ tầng kỹ thuật thì không làm thay đổi ranh giới của dự án". UBND huyện Cư Jút cũng cung cấp thông tin báo cáo của Công ty Hano-Vid cho rằng: Nhà đầu tư đã lấy ý kiến của các hộ dân trong vùng dự án bao gồm một số hộ dân trong Tổ dân phố 3, Bon U2, U3. Kết quả 23/25 ý kiến thống nhất với việc điều chỉnh.
Theo tìm hiểu của Phóng viên, tại Khoản 4 Điều 20 Nghị định 11/2013/NĐ-CP, có hiệu lực cho tới 26/03/2021, “Quyết định chấp thuận đầu tư của cơ quan có thẩm quyền là cơ sở pháp lý để chủ đầu tư trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt và triển khai thực hiện dự án.”
Như vậy, việc thực hiện thu hồi đất của UBND huyện Cư Jút đối với người dân Bon U2 và U3 ban hành theo các văn bản Thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND và Kế hoạch thu hồi đất số 67/KH-UBND ngày 20/05/2020 liệu đã đúng theo địa điểm thực hiện dự án được nêu tại Quyết định chấp thuận đầu tư 1062 QĐ/UBND do UBND tỉnh Đắk Nông ban hành ngày 23/07/2020.
Nhiều thắc mắc trong quy trình thu hồi đất?
Theo phản ánh người dân tại Bon U2 và U3 cho biết, “thực hiện Thông báo thu hồi đất số 14; Kế hoạch thu hồi đất số 42 ban hành ngày 17/03/2020 người dân tại tổ dân phố 3 có được phía chính quyền thị trấn Ea Tling và huyện Cư Jút tổ chức họp về việc triển khai dự án do đó nhận được sự đồng thuận của đa số nhân dân”
Nhưng tại thời điểm nhận được Thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND và Kế hoạch thu hồi đất số 67/KH-UBND ban hành ngày 20/05/2020 (tức sau 2 tháng), người dân bon U2 và U3 cho biết họ đã không được tổ chức họp dân, không được phổ biến về dự án mà mình bị thu hồi đất tại thời điểm ban hành và trước ngày ban hành. “Việc ra văn bản thu hồi đất như trên không khác gì đẩy chúng tôi ra chính ngôi nhà của mình. Hơn nữa, ngày 20/05/2020 UBND huyện Cư Jút ban hành Thông báo thu hồi đất số 46/TB-UBND và Kế hoạch thu hồi đất số 67/KH-UBND thay thế hai văn bản ban hành ngày 17/03/2020. Như vậy có nghĩa là người dân Bon U2 và U3 chúng tôi phải được họp dân cùng thời điểm với người dân tổ chức họp dân tại khu dân cư tổ dân phố 3 vào ngày 17/03/2020. Còn đây chúng tôi không được họp vào ngày 17/03/2020 và ngày 20/05/2020 cũng không được tổ chức họp. Như vậy là quyền lợi của chúng tôi đã không được đảm bảo”.
Nỗi lo sinh kế
Ngoài việc không được tổ chức họp dân vào các lần thông báo như đã nêu. Người dân Bon U2 và U3 cũng cho biết: “Trong trường hợp bị thu hồi đất ở tại thời điểm ngày 20/05/2020 thì người dân cũng không biết sẽ phải sinh sống ở đâu vì nhiều gia đình tại đây bị thu hồi hết đất ở và không có nơi ở khác do UBND huyện Cư Jút cũng chưa có phương án tái định cư cho người dân chúng tôi” Hán Văn Đàm, Người dân tại bon U3 cho hay
Cụ thể, hộ ông Nguyễn Văn Hùng, ông Phạm Công Nguyên, ông Hán Văn Đàm, ông Đỗ Xuân Cương cho biết mình đã bị thu hồi hết đất ở và không có nơi ở khác. Tuy nhiên, UBND huyện Cư Jút không hề nói gì việc tái định cư với gia đình.
Việc không có phương án tái định cư phải chăng là do các hộ này không nằm trong địa điểm thu hồi đất của dự án như các văn bản Thông báo thu hồi đất số 14; Kế hoạch thu hồi đất số 42 ban hành ngày 17/03/2020 và Quyết định 990/QĐ-UBND ban hành ngày 7/4/2021.
Còn nếu nằm trong ranh giới thu hồi thì phải chăng UBND huyện Cư Jút đã quá “vội vàng” trong quyết định thu hồi đất, trong khi đáng lẽ phải giải quyết nơi ăn chốn ở cho người dân trước thực hiện thu hồi đất của họ.
Về vấn đề này khi trao đổi với Ông Nguyễn Hữu Hải, Quyền GĐ Ban QLDA& PTQĐ huyện Cư Jút, Đắk Nông cho biết: “Người dân muốn tái định cư thì phải làm đơn gửi UBND huyện Cư Jút”
Xét theo các quy định của pháp luật, cụ thể là tại Điều 79; Điều 83 Luật Đất đai 2013 và Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về việc bồi thường đất khi Nhà nước thu hồi đất ở và Hỗ trợ tái định cư thì phải chăng UBND huyện Cư Jút đã làm “ngược” quy trình triển khai dự án hay đúng hơn là “bỏ quên” việc triển khai dự án hoặc phương án tái định cư.
Cụ thể: Điều 83 Luật Đất đai 2013 nêu “Nguyên tắc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất và các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.
Trong đó, tại điểm a, c, Khoản 2 Điều 83 có nội dung: a) Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất; c) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở; “Điều 79. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở” a) Trường hợp không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở; trường hợp không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở thì Nhà nước bồi thường bằng tiền; “Điều 6. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở” a) Trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư” Nghị định 47/2014/NĐ-CP - Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Cũng theo quy định tại điều “Điều 26. Về lập và thực hiện dự án tái định cư Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định tại Điều 85 Luật Đất đai được thực hiện như sau:
1. Dự án tái định cư được lập và phê duyệt độc lập với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng phải bảo đảm có đất ở, nhà ở tái định cư trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất.
Như vậy, UBND huyện Cư Jút có đang ban hành văn bản thu hồi đất một cách tuỳ tiện không đúng trình tự theo các quy định hiện hành?
Đánh giá về bản quy hoạch được người dân chụp thời điểm tháng 3/2020 và bản quy hoạch được công bố hiện nay tại dự án. Các đơn vị có chuyên môn về triển khai dự án cho biết. Nếu thực hiện theo quy hoạch công bố lần đầu được người dân chụp vào thời điểm tháng 3/2020 thì chủ đầu tư là Công ty Hano-Vid sẽ phải bỏ vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng điện, đường gần như mới hoàn toàn.
Điều này xét về lợi ích thì nhà nước sẽ được hưởng lợi vì đây là dự án được triển khai bằng vốn ngoài ngân sách. Còn nếu triển khai dự án theo công bố hiện nay thì Công ty Hano-Vid sẽ tiết giảm được đáng kể vốn đầu tư cho các hạng mục đường, điện vì là khu dân cư hiện hữu đã được nhà nước đầu tư sẵn.
Liên quan tới một số điều chỉnh tại dự án “Khu dân cư tổ dân phố 3” Ông Nguyễn Hữu Hải, Quyền GĐ Ban QLDA& PTQĐ huyện Cư Jút, Đắk Nông cho biết: “Trong quá trình triển khai dự án Công ty Hano-Vid nhận thấy trong dự án đang tồn tại ô đất đã được UBND huyện Cư Jút sử dụng là khu tái định cư nên đã điều chỉnh không đưa phần đất này vào diện tích đất thu hồi của dự án mà chuyển thành dự án chỉnh trang đô thị tại ô đất có dân cư hiện hữu”.
Về vấn đề này người dân tại Bon U2 và U3 cho rằng: “Vậy tại sao không đưa Bon U2 và U3 vào diện cải tạo chỉnh trang khu dân cư đã hiện hữu. Còn nếu nằm trong quy hoạch thì tại sao lại không được tổ chức họp dân như đã tiến hành với người dân tại khu dân cư tổ dân phố 3. Cũng như bàn thảo với người dân về phương án tái định cư trước khi thực hiện thu hồi?”
Ông Nguyễn Hữu Hải, Quyền GĐ Ban QLDA& PTQĐ huyện Cư Jút, Đắk Nông cũng xác nhận sau thời gian ban hành kế hoạch thu hồi đất ngày 17/03/2020, người dân tại các bon U2 và U3 vẫn được cơ quan chức năng thực hiện các thủ tục như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ nhận sang nhượng từ hộ bà Nông Thị Tuyết và Cấp giấy phép xây dựng nhà ở cho một hộ gia đình là đúng.
Mặc dù vậy, tại buổi trao đổi với chủ tịch UBND Huyện Cư Jút Ông Nguyễn Anh Tú Chủ tịch UBND huyện Cư Jút cho biết: “Đây là sai sót của các cơ quan đơn vị và cá nhân người thực hiện, theo đó UBND huyện sẽ xử lý cán bộ để xảy ra sai sót”
Ngày 11/09/2020, UBND huyện Cư Jút ban hành Quyết định 2151 Về việc phê duyệt đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 “Khu dân cư tập chung tổ dân phố 3, thị trấn Ea T’ling, huyện Cư Jút ”.
Xung quanh việc ban hành quyết định điều chỉnh này người dân còn nhiều ý kiến khác nhau.
Cụ thể, các hộ dân Nguyễn Quang Thuỷ, Bon U2; Đỗ Xuân Cương, Bon U3 cho biết đã không được lấy phiếu ý kiến.
Các hộ dân Nguyễn Văn Hùng; Phạm Công Nguyên, Bon U3; Nông Thị Tuyết có được lấy phiếu ý kiến nhưng ý kiến của họ là không đồng ý và không được đưa vào báo cáo tổng hợp của Công ty Hano-Vid BC202A/2020/BC-HNV/DA5 ngày 3/9/2020.
Còn các hộ Ông Nguyễn Văn Đức, Bon U2 đồng ý nhưng có điều kiện thì không được chủ đầu tư tổng hợp, giải trình vào báo cáo.
Không những vậy, hộ gia đình Ông Nguyễn Xuân Cương, Bon U3 cho rằng mình đã bị làm giả chữ ký vào phiếu lấy ý kiến. Theo đó, Ông Cương đang có đơn tố cáo gửi cơ quan chức năng để làm rõ.
Báo cáo BC202A ngày 3/9/202 do Chủ đầu tư là Công ty Hano-Vid thực hiện gửi cơ quan phê duyệt là UBND huyện Cư Jút cũng không có thành phần người dân Bon U2 và U3 tức là bỏ xót người cần lấy ý kiến vào báo cáo.
Theo Luật Quy hoạch và Luật Xây dựng hiện hành quy định “Hình thức, thời gian lấy ý kiến về quy hoạch xây dựngnói rõ thời gian lấy ý kiến, tiếp thu giải trình là 40 ngày đối với cá nhân”. Tuy nhiên, chỉ trong thời gian là 1 tuần – tức 7 ngày làm việc UBND huyện Cư Jút đã vội vàng ban hành văn bản phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 dự án.
Trong khi đó, Điều 17 Luật Xây dựng nêu như sau (lược trích)
Việc điều chỉnh quy hoạch cục bộ của Dự án phải được lấy ý kiến của cộng đồng dân cư có liên quan…Thời gian lấy ý kiến ít nhất là 40 ngày đối với tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư. Đặc biệt: Các ý kiến đóng góp phải được tổng hợp, giải trình bằng văn bản làm cơ sở hoàn chỉnh các phương án quy hoạch theo hướng đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và cộng đồng. Văn bản giải trình, tiếp thu ý kiến đối với nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng là một thành phần của hồ sơ trình thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng.
Liên quan việc lấy ý kiến vào đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 “Khu dân cư tập chung tổ dân phố 3, thị trấn Ea T’ling, huyện Cư Jút ”. Người dân cũng đặt ra câu hỏi rằng: “UBND huyện Cư Jút đã ban hành văn bản thu hồi đất ngày 17/3/2020 và ngày 20/05/2020, sau đó đến ngày 3/9/2020 Chủ đầu tư là Công ty Hano-Vid mới thực hiện xin ý kiến người dân vào báo cáo tổng hợp BC202A/2020/BC-HNV/DA5 để thực hiện điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án thì liệu có hợp lý? Bởi nếu đã thu hồi đất của người dân rồi thì việc lấy ý kiến người dân chỉ mang ý nghĩa hình thức để hợp lý hoá những điều “khuất tất” không minh bạch. Sự việc đang rất cần sự giải đáp thỏa h đáng từ cơ quan chức năng./.
