Theo đại biểu Lê Minh Hoan, dự thảo văn kiện tại Đại hội Đảng lần thứ XIII tập trung vào việc tăng cường kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã và tổ hợp tác.
Đại biểu cho biết sản xuất nhỏ, manh mún đã kéo dài nhiều năm, cùng đó với những mảnh đất cho nông nghiệp sẽ tiếp tục phải đối mặt với việc chia sẻ quỹ đất cho phát triển hạ tầng, cho công nghiệp, dịch vụ và cả phát triển đô thị… Vì vậy, đất đai cho nông nghiệp sẽ thu hẹp dần.
Do đó, vấn đề định vị lại hợp tác xã trong tiến trình cơ cấu nông nghiệp phải đặt ở một vị trí cao hơn và đưa ra nhiều quyết sách để chính hợp tác xã là mảnh ghép của kinh tế hộ cũng như có thể làm cầu nối giữa người sản xuất nhỏ lẻ với thị trường thông qua các doanh nghiệp.
“Trong thời gian vừa qua, chúng ta đã làm được một bước về vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động của các hợp tác xã hay là nhận thức của cấp ủy, chính quyền về kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác.
Tuy nhiên, dự thảo văn kiện cũng đánh giá những tồn tại về năng lực quản trị của hợp tác xã, tính liên kết của hợp tác xã với doanh nghiệp, do đó, trong giai đoạn sắp tới, chúng ta phải đưa kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã, ở một vị trí tương xứng với tiến trình cơ cấu lại nền nông nghiệp. Theo tôi, đây cũng xem như là giải pháp để chúng ta vượt qua “lời nguyền” của nền nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ thời gian vừa qua”, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nói.
Đáng chú ý, với những gì ở các tỉnh như Sơn La, Kon Tum, Đồng Tháp… làm được về phát triển nông nghiệp chất lượng cao, đại biểu Lê Minh Hoan tin rằng nếu cấp ủy, chính quyền địa phương thấy được điều bức thiết của hợp tác xã và của kinh tế hợp tác trong vấn đề liên kết và đầu tư, hỗ trợ cho người trực tiếp là nông dân, thì chắc chắn phong trào hợp tác xác thời gian tới sẽ phát triển một cách mạnh mẽ và bền vững hơn. Đây cũng là đòn bẩy để chúng ta kết nối những hộ sản xuất nhỏ lẻ lại.
Như vậy thì nông nghiệp tuần hoàn hay ứng dụng khoa học công nghệ… sẽ không chuyển dần từ hỗ trợ hộ cá thể mà hỗ trợ qua kinh tế tập thể, qua hợp tác xã, thông qua cách làm này sẽ kích hoạt được sự hợp tác của những người nông dân để từ đó tạo ra liên kết giữa 3 nhà là: Nông dân-Hợp tác xã-Doanh nghiệp.
“Từ hợp tác và liên kết đó, chúng ta sẽ xác định và định vị được thị trường và thị trường sẽ điều chỉnh lại sản xuất, quy mô và chất lượng của sản phẩm… Đó là những vấn đề mà trong dự thảo văn kiện đã xác định”, đại biểu Lê Minh Hoan cho biết.
Để phát triển nông nghiệp công nghệ cao, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, những mô hình cũ mà chúng ta làm đậm nét hơn sẽ có tác dụng lan tỏa và những chính sách đồng bộ hơn để kích hoạt nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp thông minh và nông nghiệp số… Những mô hình đó sẽ tạo ra giá trị trên từng đơn vị diện tích trên nền nông nghiệp của chúng ta.
Phải tạo ra giá trị gia tăng chứ không chỉ dừng lại ở việc gia tăng sản lượng mà là giá trị gia tăng ở từng công đoạn của chuỗi ngành hàng, trong đó có việc ứng dụng khoa học công nghệ và đón đầu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, kể cả việc làm bao bì, đóng gói, chế biến hay thương mại điện tử để phân khúc ra những thị trường, qua đó đáp ứng yêu cầu của thị trường đang mở với những FTA mà Việt Nam tham gia và ký kết.
Dù vậy, “thông qua các hiệp định cũng đặt ra cho chúng ta, đó là làm thế nào để tương thích được các tiêu chuẩn của thị trường đó. Bản thân chúng ta cũng phải thay đổi rất nhiều, cụ thể là chuyển đổi nền nông nghiệp từ sản lượng qua chất lượng, rồi an toàn vệ sinh thực phẩm và đáp ứng các hàng rào kỹ thuật của các FTA”, đại biểu Lê Minh Hoan nói.
Do đó, cái gốc chính là vừa phát huy những giá trị và thành tựu của nhiệm kỳ 5 năm qua đối với nền nông nghiệp, song cũng phải chuẩn bị sẵn sàng để tạo ra những cú hích mới bằng những tư duy mới như nông nghiệp chia sẻ và nông nghiệp thông minh.
Tất cả những vấn đề được kích hoạt trong từng cánh đồng, từng thửa ruộng, hơn nữa là kích hoạt người nông dân, doanh nghiệp và hệ thống quản lý nhà nước nhằm hướng đến mục tiêu là tạo ra giá trị gia tăng đột biến hơn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT nói.
Theo đại biểu Lê Minh Hoan, chính sách mới cho ngành nông nghiệp trong thời gian tới là cần chuyển đổi nông nghiệp Việt Nam thành nông nghiệp sinh thái, tạo ra được một thương hiệu uy tín cho nông nghiệp.
Ngày nay, nhiều nông dân đã nhận thức được việc sản xuất theo hướng an toàn, bởi nếu không nhận thức được thì chắc chắn sẽ nhận rủi ro về mặt thị trường. Tuy nhiên, để thay đổi được cách sản xuất lạm dụng các yếu tố đầu vào (thuốc bảo vệ thực vật)… cũng là vấn đề đặt ra cho ngành nông nghiệp.
Về việc nhiều tập đoàn lớn đẩy mạnh việc đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhận định đó là tín hiệu vui khi thời gian qua, nhiều tập đoàn chuyển hướng đầu tư vào nông nghiệp dù họ xác định đây không phải là lĩnh vực sinh lợi ngay cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Nhiều doanh nghiệp đã tâm huyết với nông nghiệp để có thể tạo ra được một “cú hích” nhằm thay đổi nền nông nghiệp. Đó mới chính là giá trị cao nhất của các doanh nghiệp đầu tư vào nông sản.
Từ giá trị đó, đã tạo ra được một hướng giúp đưa nông sản Việt Nam vươn mạnh hơn ra thị trường quốc tế cũng như nâng giá trị gia tăng cho các sản phẩm nông nghiệp.
Hải Liên
