'Bán xăng cho phụ nữ là tội ác' - định kiến sai lầm

Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (ATGTQG), 6 tháng đầu năm 2020, gần 6.800 vụ tai nạn đã xảy ra trên cả nước, làm chết 3.242 người. So với cùng kỳ, số vụ tai nạn giảm 19,02%, số người chết và bị thương giảm lần lượt 14,91% và 22,32%.

Đánh giá về con số trên, ông Khuất Việt Hùng, Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGTQG nhận định tình hình trật tự an toàn giao thông cả nước đã có những chuyển biến tốt, số vụ TNGT giảm sâu nhất trong 10 năm qua, tình hình trật tự, ý thức của người dân có nhiều chuyển biến tích cực.

Dù tai nạn giảm mạnh nhưng ông Hùng cho rằng con số tuyệt đối còn ở mức cao. Đồng thời trong 6 tháng cuối năm, khi cả nước bước vào trạng thái phục hồi kinh tế hậu Covid-19, nhiều thách thức nặng nề hơn sẽ đặt ra.

Nam giới liên quan phần lớn đến thống kê TNGT

Trước việc dư luận xôn xao các vụ tai nạn liên quan đến phụ nữ trong thời gian qua, thậm chí có dư luận còn cho rằng “bán xăng cho phụ nữ là tội ác”. Ông Khuất Việt Hùng khẳng định đây là một định kiến hoàn toàn sai lầm, không có cơ sở khoa học và không phù hợp với số liệu thống kê về đối tượng trong các vụ tai nạn giao thông ở Việt Nam theo giới tính.

Phân tích báo cáo của Ủy ban ATGTQG cho thấy 6 tháng đầu năm 2020, nam giới chiếm 81,08% thống kê giới tính liên quan tai nạn, còn ở nữ giới là 18,92%. Tỷ lệ này duy trì ổn định trong nhiều năm qua.

“Cá biệt có một số trường hợp có thể là về mặt tâm lý không vững, thực hành ít, thiếu kinh nghiệm nên dẫn tới sự cố của chị em khiến dư luận quan tâm, thành ra có định kiến. Chúng ta cần lên án mạnh mẽ đối với những câu nói có nội dung tương tự như vậy, không có thành kiến với tài xế nữ”, ông nói.

Tai nạn liên quan đến phụ nữ chỉ chiếm 18,92% trong 6 tháng qua. Ảnh minh họa: H.Q.

Về giải pháp để đảm bảo an toàn cho tài xế nữ, ông Hùng cho biết Tổng cục Đường bộ Việt Nam cùng các đơn vị chức năng liên quan sẽ tăng cường hơn nữa trong giáo trình lưu ý cảnh báo và hướng dẫn về công tác tuyên truyền việc chấp hành quy định của pháp luật khi lái xe.

Đặc biệt, Bộ GTVT đã có chỉ đạo các cơ sở đào tạo xây dựng bài giảng kỹ năng lái xe an toàn cho nữ giới như khuyến cáo thêm về tâm lý, trang phục. Ví dụ như mặc trang phục tạo sự thuận tiện như đi giày bệt, hạn chế mặc những đồ quá chật, bổ sung nhiều hơn các tình huống giả định, tăng cường thực hành để tạo tâm lý vững vàng cho nữ lái xe khi có sự cố xảy ra.

Nồng độ cồn - nguyên nhân gốc của nhiều vi phạm

Báo cáo của Ủy ban ATGTQG cho thấy có 3 nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai nạn trong 6 tháng qua. Chỉ 3 nguyên nhân này đã chiếm tới 40% các vụ, đó là vi phạm phần đường, làn đường (21,59%); chuyển hướng không chú ý (11,15%) và vi phạm tốc độ xe chạy (7,26%).

Nguyên nhân TNGT 6 tháng đầu năm 2020. Đồ họa: Hồng Quang.

Phân tích về nguyên nhân, ông Khuất Việt Hùng cho biết khi xảy ra các vụ tai nạn, cơ quan chức năng sẽ căn cứ trên báo cáo hiện trường, kết quả điều tra hiện trường. Ba nguyên nhân chủ yếu nói trên có tính chất trực tiếp, là cái dễ dàng nhìn thấy, nhưng phía sau nó là những lý do khác, phổ biến nhất là vi phạm nồng độ cồn.

“Khi sử dụng rượu, bia, tài xế thường mất kiểm soát từ đó dẫn đến việc đi sai làn đường, phần đường hay chuyển hướng mà không quan sát… Những vụ tai nạn có thể trực tiếp kết luận là do rượu, bia thấp, chỉ chiếm 2,7%, nhưng tôi cho rằng đây là nguyên nhân gốc”, ông nói.

Lấy ví dụ trong giai đoạn cách ly xã hội và thời gian đầu nới lỏng theo tình trạng bình thường mới, ông Hùng cho biết thời điểm đó xuất hiện sự gia tăng trở lại của các hành vi vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông, khiến tai nạn gia tăng. Có điều này bởi thời gian trước đó các lực lượng chức năng tập trung chống dịch, việc tuần tra kiểm soát giảm so với trước. Từ đó dẫn đến một bộ phận người dân cũng có tư tưởng chủ quan.

Tuy nhiên, Phó chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGTQG cho rằng bên cạnh đó không ít trường hợp dù còn tỉnh táo nhưng vẫn vi phạm, điều này có thể kết luận do ý thức của tài xế hạn chế.

Ủy ban ATGTQG đề nghị tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị định 100 trong 6 tháng cuối năm, đặc biệt cần kiểm soát nồng độ cồn. Ảnh: Hồng Quang.

Nói về nhiệm vụ trong 6 tháng cuối năm, ông Khuất Việt Hùng nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị định 100 theo tất cả các hướng như giáo dục, tuyên tuyền, thực hiện tuần tra kiểm soát, xử phạt vi phạm. Trong đó, đặc biệt chú trọng vào nhóm phương tiện kinh doanh vận tải, xe container, xe khách bởi 6 tháng qua tai nạn liên quan đến nhóm này có xu hướng tăng và chiếm tỷ lệ ngày càng lớn.

“Sẽ có những chuyên đề riêng tập trung vào nhóm này như về tuyên truyền, tuần tra kiểm soát, thanh tra kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật về ATGT, khám sức khỏe cho lái xe, kiểm tra ma túy... Đồng thời, cần duy trì việc chia sẻ dữ liệu thiết bị giám sát hành trình từ Tổng cục đường bộ đến các địa phương để thanh tra giao thông, CSGT kiểm tra và xử lý vi phạm theo quy định”, ông Khuất Việt Hùng nói thêm.

Bên cạnh đó, ông khuyến nghị cần đẩy mạnh nâng cấp kết cấu hạ tầng, bảo trì, duy tu nâng cấp đường sá, cắm biển báo, vạch sơn, xử lý các điểm đen về tai nạn; đồng thời đẩy mạnh việc xử phạt bằng công nghệ thông qua hệ thống camera.